ترنم و تبخاله
درباره عباس مهریآتیه و شیون فومنی
«ترنم و تبخاله؛ جستجویی در ذهن و زبان شیون فومنی»، اثری بدیع و زیبا از عباس مهریآتیه شاعر، نویسنده و محقق گیلانی است که توسط نشر روزنه منتشر شده است. نشر روزنه پیشتر کتاب «همسایه با سایه» را از همین نویسنده منتشر کرده است. مهریآتیه در این اثر همانگونه که از نامش پیداست در پی یافتن معنا در اشعار دیگر شاعر معروف و شناخته شده خطه گیلان شیون فومنی است. فومنی با قدرت ابداع و مضمون آفرینیهای شایستهاش محبوبترین شاعر گیلانیست که در زلالیِ شعرهایش زیست و… وقتی در زودهنگامیِ شگفتی، به دیار باقی شتافت؛ گیلان یکپارچه به سوگش نشست و دوستدارانش سرودند:
«او راز دلنشینی شعر شما بود.» شیون برجستهترین شاعر دوزبانهی گیلانیست که در احیای فرهنگ بومیاش به شایستگی کوشید و مقتدای شعر گیلان شد.
در سرودههای شیون، زندگی به هدف و غایتِ زیستمندیاش جریان دارد:
در فصل بهار دانهای دارم خشک
درفصل گل آشیانهای دارم خشک
بااینهمه، کشتِ آرزویم سبز است
میرویم؛ اگرچه دانهای دارم خشک
درباره کتاب ترنم و تبخاله
عباس مهریآتیه در ابتدای کتاب در مقدمهای به شرح آشنایی خود با شیون فومنی و آثار او میپردازد. وی در اینباره مینویسد: «نیمه دوم دهه شصت بود که نخستین نقدم را به آثار شیون فومنی و در یکی از شمارههای کیهان فرهنگی نوشتم. از آن زمان ته به حال بیش از دوازده نقد ادبی در مطبوعات و نشریات مختلف استانی و کشوری نوشتهام. بیش از پنجشش بار نیر در محافل تجلیل از شیوه در شهرهای مختلف استان گیلان و بیشتر نیز در غرب استان گیلان سخنرانی داشتهام. افزون بر همه بالغ بر پنجشش پایاننامه با موضوع بررسی اشعار شیون فومنی را هدایت و راهنمایی کردهام».
پس از این مقدمه کتاب به پنج دفتر تقسیم میشود. دفتر اول با عنوان پیش پای برگ به بررسی ابعاد مختلف اشعار شیون فومنی از جمله تنوع مضمونی آثار اوست. دفتر دوم با عنوان با عنوان یک آسمان پرواز برگزیدهای از رباعیها، دوبیتیها و اشعار نیمایی فومنی است. در دفتر سوم با منتخبی از غزلها آغاز میشود. دفاتر چهارم و پنجم نیز به ترتیب با عناوین «رودخانه در بهار» و «کوچه باغ حرف» در ادامه آمده است.