مدارا در ادیان ایران زمین
کتاب «مدارا در ادیان ایران زمین» اثر ارزشمند سیدعلیرضا حسینی بهشتی، استاد علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس است. این کتاب از ابتدا با این پرسشهای متعدد شروع میشود. نخست اینکه که چگونه بشریتی که گمان میکرد جنگهای مذهبی قرن شانزدهم نقطه پایانی بر جنگهای دینی بوده با کابوس حمله به برجهای دوقلو از خواب بیدار شد؟ آیا عدم رواداری آنچنان که هانا آرنت خاطرنشان میکند: «ممکن نیست کسی به تاریخ و سیاست بیندیشد و از نقش عظیمی که خشونت همیشه در کار بشر ایفا کرده است بیخبر بماند» در جهت تغییر سمت و سوی تاریخ است؟ (آرنت، ۱۳۹۴ :۲۴)
مروری بر تاریخ ایران زمین نشان از این واقعیت دارد که اگرچه گرایش کلی فرهنگ عمومی این مرز و بوم به مداراگری دینی بوده است، از آنجا که حکومت تأثیری مهم در زندگی اجتماعی مردم داشته و دارد، میزان این مداراگری تابع زمان و مکان بوده و از یک سلسله پادشاهی تا سلسله دیگر و گاه از پادشاهی تا پادشاه دیگر، متفاوت بوده است.
ایده نگارش کتاب مدارا در ادیان ایران زمین
کتاب مدارا در ادیان ایران زمین با همت شرکتکنندگانی از تمامی ادیان ایرانی به رشته تحریر در آمده است. در مقدمه کتاب در مورد ایده نگارش آن میخوانیم: با شکل گیری دولت مدرن در ایران، تمرکزگرایی در قدرت سیاسی و پیامدهای آن در نحیف سازی جامعه ی مدنی، دست دولتها در گشایش یا محدودیت دائرهی مدارا و گزینش زمینه های مداراگری بازتر شد. ایدهی برگزاری جلسات هم اندیشی ماهانه، پیشنهاد «مجمع احیای فضیلت» بود؛ مؤسسه ای که در سال ۱۳۷۲ تأسیس شده و از آن پس در احیاء و ترویج نواندیشی دینی کوشش کرده است. یکی از موضوع های مورد علاقه که پیامد نظرسنجی از مخاطبان و شرکت کنندگان در جلسات مجمع مطرح شد، موضوع مدارای دینی در ایران بود. از همین رو از صاحب نظران و اندیشمندان ادیان و مذاهبی که در ایران پیروانی دارند دعوت شد تا دیدگاه های آن دین یا مذهب را مطرح و سپس در بخش گفتگویی هر جلسه، به پرسشها و نقدهای شرکت کنندگان پاسخ گویند که صمیمانه دعوت مجمع را پذیرفتند موبد مهندس پدرام سروش پور از جامعه زرتشتیان، مهندس آرش آوایی از جامعه کلیمیان، پدر جک یوسف از جامعه ی مسیحیان، دکتر احمد فلاحی از جامعه اهل سنت و حجت الاسلام دکتر رحیم نوبهار از اهل تشیع. گفتارهای ارایه شده در جلسات ضبط و پس از آن، متن سخنان هر صاحب نظر توسط خود وی بازبینی و تأیید شد. مجموعه گفتارهایی که در این کتاب ملاحظه می کنید، متن نهایی آن گفتارهاست